Op mijn toiletdeur heb ik lang geleden een vlak met bordkrijt zwart geschilderd. Voor creatieve en geïnspireerde ontspan-momenten. Werkt perfect.
Bovenstaande zin borrelde een week geleden in me op.
Daaronder schreef ik:
– waarde-oordeel
– maatstaf
– doel
‘We weten niet wat voor alles en iedereen goed is, ook al doen we meestal of we dit wel weten’ Cheri Huber
Wat goed is voor mij, hoeft niet goed te zijn voor een ander.
Misschien heeft alles te maken met ons waarde-oordeel over goed en fout. Over hoe dingen zouden moet zijn, over hoe het hoort.
Of zijn er slechts keuzes, met daaraan verbonden consequenties? Wie bepaalt wat goed is of niet? Wat belangrijk is? Wat is de maatstaf?
Vaak zie je pas achteraf of je besluit het juiste was, omdat het tot het gewenste doel leidde. Of juist niet, en dan noemen we dezelfde keuze ‘verkeerd’.
Keuzes, keuzes…
Wat eten we vanavond?
Is dit de juiste tijd om het huis te verkopen?
Kies ik voor afleiding of laat ik mijn gevoelens van verdriet toe?
Moet ik echt naar die verjaardag?
Waarom moet ik eigenlijk studeren? En wát dan?
Word je overheerst door traditie of durf je te doorbreken wat een ander je voorschrijft? Het zijn allemaal keuzes, die je al dan niet bewust maakt.
De angst om ‘verkeerde’ keuzes te maken kan ons verlammen. De boodschap die de samenleving lijkt uit te stralen is: maak vooral geen fouten! Hierdoor verliezen we elke vorm van creativiteit; wie voor zekerheid gaat zal niet durven experimenteren.
Echter, het zijn juist de creatievelingen, zij die out of the box durven te denken, die grote veranderingen in de wereld teweegbrengen. Júist door fouten te durven maken. Net zo lang tot ze – Eureka! – het gewenste doel bereikten.
Of tot iets kwamen dat zelfs hun stoutste verwachtingen oversteeg. Omdat ze durfden.
Alles is even belangrijk
Oef, dat is nogal een uitspraak. Ik ben er ook al een week op aan het ‘kauwen’.
Wat jij belangrijk vindt, is voor mij misschien nauwelijks van betekenis.
De gebruiken die een andere cultuur heel hoog acht kunnen wij heel vreemd vinden en van geen enkel belang.
Een puber met ludduvudduh gaat volledig op in zijn ellende. Evenals een leeftijdgenoot in oorlogsgebied, die een doodstrijd voert na een bombardement.
Een topdeal van een bankdirecteur zal een spelend kind een worst wezen, die heeft zijn volledige aandacht gericht op zijn spel.
Is het een dan belangrijker dan het ander?
Wie bepaalt dat?
Gebaseerd waarop?
Elk moment van de dag is even van even grote waarde voor iedereen, ongeacht wat je doet. Dus alles is even belangrijk, uiteindelijk. Een grote daad, maar ook iets heel kleins.
Teveel moeten leidt tot stagnatie
Al in onze prille jeugd kregen we te horen hoe het hoort, en wat we moeten doen om goedkeuring van de ander te krijgen. Daar ligt de bron van veel van onze ‘moetens’.
Je móet je zus of zo gedragen, want anders stel je mama teleur, of je leraar, je partner, de gemeenschap, de wereld…
Moeten roept altijd een gevoel van spanning op, dat ervaar ik zelf ook sterk. Als je stilstaat bij het ‘moeten’ stemmetje zul je er ongetwijfeld achter komen dat het niet het jouwe is. Het is een oud stemmetje, afkomstig van één of (meestal) meerdere mensen waar je volledig afhankelijk van was als klein wezentje, toen je nog een en al gevoel was en nog niet de capaciteit had tot rationeel denken.
Ik ben steeds vaker gaan luisteren naar een nieuwe stem, die vragen stelt: “Oh? En van wie moet ik dan wel?” “Waaróm eigenlijk?” en dat brengt niet alleen inzichten met zich mee (vaak met een grote grijns) maar ook rust.
Niet-moeten biedt ruimte aan creativiteit. Creativiteit brengt beweging, verandering. En dat is volgens mij waar ons leven voor bedoeld is. Niet om in het ‘geijkte’ te blijven hangen, maar om vóóruit te gaan. Al het leven is onderhevig aan verandering. Zelfs stilstaand water. Dat gaat namelijk stinken.
Met uitzondering van situaties die levensbedreigend zijn, ervan uitgaande dat je in staat bent om je eigen beslissingen te nemen (als gezonde volwassene), blijkt er véél minder te moeten dan je denkt.
Omdat jij je ervan bewust bent wat voor jóu belangrijk is. Ongeacht wat een ander je probeert op te leggen. Belangrijk, belangrijk? Och, alles is even belangrijk, uiteindelijk.
‘Be the change you want to see in the world’. Mahatma Gandhi